Cildi Anlamak
Ergenlik, kimlik gelişimi için önemli bir zamandır. Görünür tüm cilt hastalıkları gibi, atopik dermatit ya da egzama, özellikle gençler için daha büyük bir problem haline gelebilir. Egzama kaşıntısı ve atopik cilt görünümü ergenlik çağındaki gençlerin özgüven kaybına sebep olabilmektedir. Ama merak etmeyin, atopik dermatit ne bulaşıcı ne de sanıldığı kadar ciddi, aksine tedavi edilebilir bir cilt rahatsızlığıdır!
Vakaların %80'inde atopik dermatit 7-8 yaş civarında kaybolur. Öte yandan o kadar şanslı olmayan çocuklar da var: dünya çapında ergenlerin %10 ile %20'si bu durumdan etkileniyor. Fransa'da 7 ile 16 yaş arası ergenlerin %18'i atopik dermatitten mustarip1. Atopik dermatit durumundan mustarip kişilerin hayatları boyunca bedenlerinde taşımak zorunda kaldığı, gücünü kaybetmiş bir cilt bariyerini işaret ettiğinin farkında olmak önemlidir. Dolayısıyla kaşıntı ataklarının birkaç yıl içerisinde durup, daha sonra herhangi bir yaşta belirli koşullar altında yeniden ortaya çıkması oldukça mümkündür.
Ergenlik, kimlik gelişiminde hayati önem taşıyan bir dönemdir. Ergenlik çağındaki bireyler görüntülerine ve diğer insanların onlar hakkında ne düşündüklerine oldukça fazla dikkat ettiklerinden, görünür tüm cilt rahatsızlıklarında olduğu gibi atopik dermatitle yaşam sürdürmek de oldukça zor olabilir. Daha az bilinse de atopik dermatit, akne eğilimli bir cilt ile yaşamaya benzemektedir.
Atopik dermatit hakkında daha fazla bilgi için: "Egzama Çeşitleri Birbirinden Nasıl Ayırt Edilir?"
15 ile 20 yaşındaki kişiler nadiren bir doktora başvurur. Uzunca bir süre boyunca kaşıntı nüksü yaşadıklarında, durum onlar için gerçekten cesaret kırıcı olabilir. Utanç duymanın yaygınlaştığı bu dönemde dokunulmak istemezler. Özellikle bir nemlendirici krem uygulayarak kendi bakımlarını yapmaları gerekmektedir, ancak durum her zaman böyle olmaz. Özellikle de ergenlik çağında değişen vücutları konusunda kendilerini rahat hissetmediklerinde. Kendilerini herkes tarafından görünen bir deri rahatsızlığı ile karmaşık aile ilişkileri arasında sıkışmış hissedebilirler.
→ Atopi görünürdür!
Öncelikle, cilt normalden daha gözeneklidir. Bu yüzden bariyer işlevini yerine getiremez. Birçok faktör kaşıntı ataklarını tetikleyebilir (soğuk, kozmetik, sürtünme, kumaş, kirlilik, polen, stres...). Kırmızı renkli ve kalın atopi lekeleri her zaman çok kurudur. Kaşıntı ise oldukça şiddetli olabilir. Lekeler vücudun herhangi bir yerinde görülebilse de ergenlik döneminde en sık görülen yerler şunlardır:
"Atopi çoğunlukla dirseklerimde. İç ve dış kısımda. O kadar çok kaşınıyor ki bazen, kanatana kadar kaşıyorum."
Ethan, 16 yaşında
→ Sürekli krem sürmekten bıktım!
Göz önünde bulundurulması gereken diğer bir faktör de ergenlerin ebeveynlerine karşı giderek daha bağımsız hale gelmeleridir.
"Ethan krem sürmeyi hiç sevmiyor. Küçükken her yerine ben krem sürerdim. 10 yaşına geldiğinde işler daha da karmaşık hale geldi. Erken ergenlikte olan bir çocuk olduğu için ona saygı duymam gerekiyordu. Bu yüzden olay daha çok kremi kendi sürmesi için onu motive etmeye dönüştü. Nemlendirici krem rutininin ne kadar önemli olduğunu ona net bir şekilde açıklamak, bunu neden yapması gerektiğini anlaması için gerekiyordu. Bence nemlendirici kremi kendi başına uygulaması, atopik dermatit konusunda sorumluluk aldığını gösteren önemli bir göstergedir."
Karine, 16 yaşındaki Ethan'ın annesi
Ergenlik gelişimindeki olağan aşamalardan bazıları şunlardır: çatışma, bağımsızlık ihtiyacı, işleri kendi başına yapma, vb. Ebeveynler, yıllarca tıbbi tavsiyelere uyduktan sonra, çocukları ergenlik çağına girdiklerinde bakımlarına devam etmek istemediklerini gördüklerinde hüsrana uğrayabilir. Ancak konuyu zorlamanın da bir manası yok: Ne kadar ısrar edilirse, ergenlik çağındaki çocuk bunu o kadar az uygulayacaktır. Aynı zamanda, çocuklar bakım rutinlerine uyduklarında onları takdir etmek de önemlidir. Bu onları motive edebilir.
→ Ah o kaşıntı…
Kaşıntı, çocukluk döneminde olduğu kadar şiddetlidir. Ergenlik dönemindeki çocuklar kaşıntıya karşı koymakta zorlanabilir ve bazen toplum içinde kaşımak zorunda kaldıkları için bundan utanç duyabilir. Ayrıca ergenler genellikle arkadaşlarıyla aynı ürünleri kullanmaktan hoşlanır ve internette ya da TV'de görülen moda trendlerini takip eder. Ne yazık ki, bazı kozmetik ürünler atopik cilde hiç uygun değildir, hatta yeni bir alevlenmeyi bile tetikleyebilir.
"Bu dönemde diğer herkesin kullandığı ürünleri kullanabilmek önemlidir. Ethan görüntüsüne oldukça çok dikkat eder. Benden erkeklere özel bir duş jeli almamı istedi... Kokusunu seviyor. Yalnızca parfüm içermeyen ürünleri kullanabilmenin sinir bozucu olabileceği doğru. Ona cildinin söylediği şeyi yapmasını söylüyorum."
Karine, 16 yaşındaki Ethan'ın annesi
Ebeveynler, önerilen ürünlerin daha kaliteli olduğunu ve atopik cildin ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yapıldığını söyleyebilir. Bu, ergenlerin bakım rutinlerinin kontrolünü üstlenmelerinin bir yoludur. Bu tür bir argüman, zamanla onlar için de daha mantıklı hale gelecektir.
Çocukların büyümeye başladığı ergenlik dönemi ne ergenlik çağındaki çocuklar ne de ebeveynler için kolay bir dönem değildir. Atopik dermatit belirtilerinin ergenliğin tüm olağan sorunlarını şiddetlendirdiği doğrudur: uyku, ruh hali değişimleri, okul sorunları, kardeşlerle tartışmalar, hatta bazen isyankar davranışlar. Yapılması gereken en önemli şey, çocuğun önemsendiği ve onun anlaşıldığını hissettirmektir.
Ergenlik çağındaki çocuğun bir günü
Ebeveynin kendini çocuğunun yerine koyması gerekir. Bu çocuğun neredeyse tüm yaşamı atopik egzama ile geçmiş. Çocuk kendisini diğerlerinden farklı kılan bu şeyin hiç de adil olmadığını hissediyor olabilir, unutulmamalı ki ergenler adaletsizliğe karşı oldukça hassastır. Birçok ergen, durumu ve cildini sorunsuz bir şekilde kabul eder. Diğerleri ise cildini göstermekten hoşlanmaz; bazıları da içe kapanarak bu durumu değiştirilemez yazgıları olarak kabul edebilir. Hatta bir gün atopik dermatitlerinin geçebileceği fikrinden bile vazgeçerler ve ebeveynlerinin endişelenmesini istemezler. Öte yandan diğerleri hala bu duruma karşı öfke duyabilir, her şeye isyan ederek tehlikeli davranışlar sergileyebilir. Ancak bu tutumların hiçbiri ne ergenlik çağındaki çocuğun kendisi ne de sahip olduğu destek için sağlıklı değildir.
Bireyin gelişimi, cilt bakımından çok daha önce gelir. Bazı ergenler atopik dermatiti kabul etmeyi reddeder ve ciltlerine gereken bakımı vermez. Bazıları ise utanır ve mevsim ne olursa olsun ciltlerini uzun giysiler giyerek saklar. Her iki durumda da çocuğun kendi zamanında cildi konusunda sorumluluk almasına ve neye ihtiyacı olduğunu anlamasına olanak tanınmalıdır.
Çocuklarda süregelen bir tutum değişikliği fark edilirse, onunla konuşmaktan çekinilmemelidir. Ne olup bittiği hakkında konuşmak, yalnızca atopik dermatite odaklanmak yerine kendisi hakkında daha farklı düşünmesine yardımcı olacaktır. Onlara beceri ve yeteneklerinin değerini, sevdiği ve ona keyif veren aktivitelerin de olduğunu göstermek gerekir. Atopinin onlaro tanımlayan tek şey olmadığını farketmeliler. Onları oldukları kişi yapan çok daha fazla şey var.
Ergenlerin yaşayabileceği herhangi bir uyku zorluğu, kaşıntı atakları yüzünden daha da kötü hale gelebilir. Kaşıntı ataklarının üzerine bir de uyku eksikliği eklenince çocukların asabileşip huysuzlaşması kaçınılmazdır. Ayrıca kronik yorgunluk, derse odaklanamama sorunu da doğurabildiğinden daha zorluklarla dolu sonuçlara yol açar.
"Ethan geceleri o kadar çok kaşınırdı ki beni de uyandırırdı. Bize okulda bir türlü yerinde duramadığını söylediler ama kimse bunun hissettiği kaşıntıyla alakalı olabileceğini hiç düşünmedi bile. Bir dermatologla konuştuktan sonra, geç de olsa odaklanma sıkıntısının kaşıma ihtiyacından kaynaklanmış olabileceğini düşünmeye başladım.”
Karine, 16 yaşındaki Ethan'ın annesi
Sosyal ilişkiler ve bir gruba ait olma ergenlik döneminde oldukça büyük bir rol oynamaktadır. Bu dönemde fiziksel görüntüye son derece önem verilmektedir; üstelik bu önem sosyal ağlarda çok daha fazladır. Atopisi olan ergenlerin birçoğu, okul hayatlarının bir noktasında kendileriyle dalga geçildiğini veya dışlandığı ifade etmektedir. Ebeveynler her zaman bu durumun farkında olmalı ve çocuğunun yalnız kalmaması için onu kollayan nazik arkadaşlara sahip olduğundan emin olmalıdır.
"Tahriş olana kadar kaşırdım. Utandığım için de saklamaya çalışırdım. Cildim kanadığında hep can sıkıcı olurdu. İnsanlar bana garip bakışlar atmaya başlardı. Hatta gelip bana "suçiçeği geçirmişsin gibi görünüyor" gibi şeyler söyleyen insanlar bile oldu."
Ethan, 16 yaşında
"Daha küçükken, bazı insanlar kişisel hijyeni hakkında yorumlar yapardı. Ne hakkında konuştuklarını cidden bilmiyorlar, hepsi bu."
Karine, Ethan'ın annesi
Ergenlik döneminde görülen atopik dermatit, ailenin geri kalan üyeleri için de yaşamı zorlaştırır. Her beş ebeveynden ikisi1, hayatlarının çocuklarının atopisi etrafında şekillendiğini düşünmektedir. Ayrıca ebeveynler hem ergenliğin tek başına yol açtığı sorunları hem de atopik cilde sahip bir çocuğun ihtiyaçlarını yönetme konusunda kendilerini yalnız hissedebilmektedir. Temizlik, yumuşatıcı krem, uygun giysiler, beslenme gibi temel bakımın rutin hale gelmesi için sürekli tartışıp konuşmak oldukça zahmetli olabilmektedir...
Hem ebeveynler hem de diğer çocukları, atopik ciltli ergene aşırı miktarda zaman ve ilgi harcadıklarını hissedebilir. Kardeşler kaşınma, atopi alevlenmeleri ve dermatolog randevularının tek sohbet konusu olduğunu hissedebilir, haklı olarak kendi endişelerinin yeterince dikkate alınmadığı duygusuna kapılabilir ve endişeleri konusunda yeterince dikkat çekemediklerinde de sabırları taşabilir. Bu noktada yine bir denge kurulması gereklidir.
Kardeşler arasında çatışmalar ve kıskançlık duygularının yaşanması oldukça normaldir; aslına bakarsanız bu, toplumun bir parçası olmayı öğrenebilmeleri gereklidir. Bununla birlikte, ebeveynler çocuklarının her biriyle ayrı ayrı kaliteli zaman geçirmeye çalışarak onlarla olan ilişkilerinde bir denge kurmalıdır. Tüm aileyi bir araya getiren etkinlikler, aile bağlarını güçlendirmeye katkı sağlayabilir. Gerekirse, bir profesyonelden de yardım alınabilir.
1. Stresi azaltmak için atopik dermatite özel bakım
Atopik dermatit, uzun süreli bakım gerektiren kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Bu kişiler her gün atopik cilde uygun temizleme ve nemlendirme ürünleri kullanılmalıdır. Büyük olsalar dahi ergenlik dönemindeki çocukların tedavisinde sorumluluğunu üstlenmekten ve onu aile hekimi veya dermatoloğa götürmekten çekinilmemelidir. Ailedeki herkesin huzur içinde yaşaması için alevlenmelerin sayısının azaltılması gereklidir. Bunun da en etkili yolu Atopik dermatite yönelik tıbbi bakımdır. Ayrıca, deneyim paylaşımı ve sorunlarla başa etme konusunda yalnız hissetmemek için ebeveyn dernekleriyle iletişime geçilebilmektedir. Spordan meditasyona, sofrolojiden müziğe ve yogaya kadar ebeveynlerin ve gençlerin dinginliğini koruyan tüm çözümleri tavsiye ediyoruz.
Daha fazla bilgi için: "Atopik Dermatit ile Yaşamı Kolaylaştıran Çözümler"
"Bir alevlenme söz konusu ise topikal kortikosteroid kullanılması oldukça önemlidir. Tek etkili tedavi budur. Her gün yumuşatıcı bir krem uygulama, cildi yatıştırmak için yapılan topikal tedaviyi tamamlar. Ancak en önemli şey cildin her gün temizlenmesidir. Duş yağı kullanmaya başladığımızda gerçek bir fark gördüm."
Karine, Ethan'ın annesi
Günümüzde ergen hastalar ve ebeveynleri için patolojileriyle baş ederken yalnızlık hissine kapılmamalarını sağlayacak pek çok çözüm bulunmaktadır: forumlar, çevrimiçi topluluklar, dernekler tarafından düzenlenen buluşmalar vb. Bunlar deneyim paylaşmak ve daha geniş bir bakış açısı edinmenin harika bir yolu.
2. Suçluluk duygusunu reddetmek
Atopik dermatit genellikle genetik kökenlidir ve ailede olabilir. Ama bu kimsenin suçu değildir! Herkes her yaşta bu problemden etkilenebilir. Çocuklara atopik dermatiti ayrıntılı olarak açıklamak için biraz zaman ayırmak önemlidir. Onlara ne kadar harika olduğunu göztermek, kendine güven kazanmasını sağlamak ve suçluluk duygusuna kapılmamak gerekmektedir.
"Çocukları eğitmek oldukça önemli. Neyi olduğunu ve bunun ciddi bir şey olmadığını anlaması gerek. Çocukların kendini rahat hissetmeye ihtiyacı var. Ethan küçükken bana "ben de herkes gibi olmak istiyorum" derdi. Ama herkes birbirinden farklıdır. Sadece bunu kabul etmek gerekiyor. Olduğumuz kişiyle ve farklılıklarımızla gurur duymalıyız. Bu saklamamız gereken bir şey değil, birlikte yaşamayı ve yönetmeyi öğrendiğimiz bir şey. Bu bakış açısı bizi daha çabuk olgunlaştırır!"
Karine, 16 yaşındaki Ethan'ın annesi
3. Aile ile zaman geçirmek
Atopik dermatit, kişiyi diğer insanlardan izole hissetmeye itebilir. Sevildiklerini ve desteklendiklerini hissetmeleri için ailenin diğer üyeleriyle birlikte zaman geçirebilecekleri etkinlikler düzenlenmesi gerekmektedir. Hep birlikte yapılan etkinlikler, herkesin rahatlayarak dikkatlerini atopiden başka şeylere vermeleri için güzel bir fırsattır.
4. Çocuklar sorumluluk almaya yönlendirilmeli
Oldukça önemli bir geçiş dönemi olan ergenlik döneminde, çocukların cilt bakımını ve tedavilerini kendisi yönetmelidir. Belli bir yaştan sonra ebeveynler onlar yerine tedavilerini yapmayı ya da kremlerini sürmeyi bırakmalılar. Cildin neye ihtiyacı olduğunu öğrenmesi ve ayrıca nemlendirici bir krem uygulamanın kendi rahatlığı için ne kadar önemli olduğunu anlaması gereklidir. Hangi kumaş türlerinden kaçınması gerektiğinden, spordan sonra duş almak veya abur cuburdan kaçınmak gibi ciltleriyle alakalı tüm bilgileri onlara aktarmak oldukça önemli bir konudur.
Unutulmaması gereken en önemli şey, ergenlerin kendi ciltlerinin sorumluluğunu üstlenmeleri, nemlendirici bakım kremlerinin ciltlerine sağladığı faydaların farkında olmaları gerektiğidir. Bağımsızlıklarını kazanmaları gerek. Çünkü ergenlik, ebeveynlerinin artık her gün onlara ne yapmaları gerektiğini hatırlatmak için orada olmayacağı yetişkinliğe doğru atılan ilk ve en önemli adımdır.
Atopik cilde sahip ergenler, tıpkı güçlü ve zayıf yönleri olan diğer ergenler gibidir. Bir kişi asla sadece sahip olduğu cilt probleminden veya vücuduyla ilgili herhangi bir olumsuz algısından ibaret değildir. Atopik dermatit ait olduğu yerde, yani ciltte, bırakarak, her ergenin kendi kişiliği ve geliştirebilecekleri güçlü noktaları ve yetenekleri olduğunu hatırlayalım. Ebeveynler, çocuklarının atopik dermatiti oldukları kişinin bir parçası olduğunu ve bu durumun yaşamları boyunca onlara yardım edecek direnç, dayanıklılık ve hoşgörüyü sağladığını anlamaları konusunda yardım etmelidir.
"Aşırı tepki vermeye gerek yok. Atopik dermatit, halledilebilen bir cilt hastalığı; ayrıca ne bulaşıcı ne de ciddi! En zoru, ne kullanacağınızı bilmediğiniz başlangıç zamanı. Doğru tıp uzmanlarını ve doğru ürünleri bulmanız gerek."
Karine, Ethan'ın annesi
Tüm ergenlerin, zayıf yönlerine odaklanmadan kendilerine özgü bir şekilde gelişmesi gerekir. Günümüzde sosyal ağlarda yürütülen beden olumlama hareketi, fiziksel farklılıklara bakış açımızı değiştiriyor ve bu konuda bize yol gösteriyor. Beden olumlama ile kilo, sivilce, vitiligo veya egzamadan etkilensek bile fiziksel görüntüyü farklı bir şekilde görüyor, daha hoşgörülü oluyoruz. Ne kadar çok, o kadar iyi!
"Atopik dermatit konusunu araştırmaya ve soruşturmaya başladığınızda, size yakın ve uzak birçok insanın da bu sorundan mustarip olduğunu fark etmeye başlıyorsunuz. Çevrenizdeki herkesle açıkça konuşmaktan çekinmeyin: aile, öğretmenler ve diğer çocukların ebeveynleri. Unutmayın; cehalet nezaketsizliğe, hoşgörüsüzlüğe ve yargıya yol açar. İnsanlar çocuğunuzun neler yaşadığını anladıklarında, ona anlayış gösterir ve çok daha empatik ve şefkatli davranır. İnsanların farklı düşünmesini sağlamanın tek yolu, patolojiyi anladıklarından emin olmaktır."
Karine, 16 yaşındaki Ethan'ın annesi
Çözüm zaten içinizde ve her yaşta farklı.
Unutulmamadı gereken konu, hayattaki her zorluğun beraberinde olumlu yönler de vardır. Bu durumdaki çocuklar, başka çocukların sahip olamayacağı beceri ve nitelikleri geliştirebilir.
